Zonnepanelen boven landbouwgrond?
30 September 2024
Ook al is dit een zeer interessant onderzoeksproject, vinden we het op deze plaats in beschermd dorpsgezicht niet kunnen.
In de lokale media zijn plannen van TransFarm voorgesteld om een onderzoek te starten naar de impact van het plaatsen van zonnepanelen boven landbouwgrond, op een manier dat er ook nog landbouwactiviteiten mogelijk zijn onder de panelen.
Ook al zijn de plannen nog niet officieel ingediend, maken sommige buurtbewoners zich zorgen over de impact van deze installatie. Uit de informatie die al is vrijgegeven, blijkt immers dat het zonnepanelenveld zich zal bevinden op grond langsheen de Bijzondere Weg naast TransFarm. Deze velden bevinden zich volgens het gewestplan in "landschappelijk waardevol agrarisch gebied". Tegelijk is het gebied beschermd als dorpsgezicht "Dorpsplein van Lovenjoel met Groot Park en watermolen Heystmolen met omgevende beemden".
Voor alle duidelijkheid: het zal de Provincie Vlaams-Brabant zijn die over een aanvraag voor omgevingsvergunning zal moeten oordelen. De rol van de gemeente Bierbeek zal er in bestaan om op vraag van de provincie een openbaar onderzoek in te stellen, en een eigen advies aan de provincie over te maken. Tijdens dit openbaar onderzoek zal iedereen de mogelijkheid hebben om de plannen in te zien en eventuele opmerkingen of bezwaren in te dienen. De gemeente zal alle opmerkingen en bezwaren verzamelen, en deze samen met het eigen advies, overmaken aan de provincie.
Omdat dit dossier, in een periode rond de lokale verkiezingen, toch wel wat vragen op kan roepen, hebben enkele buurtbewoners het plan opgevat om aan alle partijen hun standpunt erover toe te lichten. Hiervoor wordt een vergadering belegd op 2 oktober 2024 in cc Het Stichelke.
Groen Bierbeek heeft samen met alle andere partijen een toelichting gekregen over de achtergrond en de inhoud van de plannen door de mensen van TransFarm.
Op basis van deze informatie hebben we ons volgend standpunt opgemaakt:
We begrijpen dat er momenteel druk is op het landbouwgebied vanuit de industrie om energieproducerende projecten op te starten. Dit komt door de verplichting die de industrie heeft om voor 30% van zijn eigen energievraag in te staan met eigen productie. Omwille van de schaarse open ruimte in Vlaanderen wil dat zeggen dat er vele projecten in de maak zijn om boven landbouwgronden zonnepanelen te plaatsen.
Zomaar zonnepanelen plaatsen op landbouwgrond, waardoor het gebruik voor de landbouw onmogelijk wordt, is geen goed gebruik van de waardevolle landbouwgrond in Vlaanderen. Daarom wordt er gekeken naar zogenaamde "agrivoltaïcs" projecten, waarbij de zonnepanelen op een hogere constructie worden geplaatst, zodat de grond eronder nog kan gebruikt worden voor diverse landbouwdoeleinden.
Het onderzoeksproject van TransFarm wil het effect van zo een zonnepaneleninstallatie, op 6 meter hoogte, op het bewerken en de opbrengst van de landbouwgrond onderzoeken. Dit met als doel om adviezen te kunnen geven aan besturen die een vergunning voor zulke projecten moeten afleveren, en aan de landbouwsector om een faire vergoeding te kunnen vragen aan de projectontwikkelaars voor het gebruik van hun grond. Zo willen ze de invloed van verschillende opstellingen van zonnepanelen bestuderen op verschillende types van landbouwactiviteiten.
Op de site aan de Bijzondere Weg plant TransFarm een zonnepanelenpark van ongeveer 3,5 hectare op een constructie die 6 meter hoog zal zijn. Hieronder willen ze de invloed van deze constructie op de akkerteelt eronder onderzoeken. Op andere sites onderzoeken ze agrivoltaïcs in combinatie met fruitteelt, en in combinatie met veeteelt.
Vanuit dit standpunt is het natuurlijk een zeer waardevol onderzoeksproject.
We wezen TransFarm er ook op dat we als gemeente bij grote hernieuwbare energieprojecten (meer van 250 kVA) een coöperatieve inbreng vragen (de gemeente keurde hiervoor in 2019 een beleidskader goed). Concreet hebben we aangeraden dat TransFarm de zonnepanelen zou plaatsen in samenwerking met de lokale energiecoöperatie ECoOB.
Ook zouden we het positief vinden mocht er bij zulk een groot energieproject aandacht gaan naar voordelen voor de buurt, zoals laadpalen en de mogelijkheid om mee te profiteren van de opgewekte energie.
Maar, en dan komen we bij het grootste probleem in verband met dit project, de locatie die men momenteel voorstelt voor dit proefproject, is op verschillende niveaus (gewestplan, erfgoed) als landschappelijk waardevol en zelfs beschermd dorpsgezicht ingedeeld. Dat wil zeggen dat een constructie van zonnepanelen op een hoge stelling hier eigenlijk niet in past. Dus, ook al zijn we grote voorstanders van lokale hernieuwbare energieproductie, en ook al is het onderzoeksproject van grote wetenschappelijke en maatschappelijke waarde, vinden we dat het hier niet op zijn plaats is. Er is nog veel landbouwgrond voorhanden die minder landschappelijk waardevol en niet beschermd is als landschappelijk erfgoed, waar dit project beter op zijn plaats zou zijn.
